Psycholog szkolny dokłada wszelkich starań w celu zapewnienia uczniom właściwej pomocy psychologicznej na terenie szkoły oraz wspiera rodziców w procesie wychowania. W naszej szkole pokój psychologa to miejsce, gdzie uczniowie, a także rodzice w ciepłej, spokojnej atmosferze znajdą zrozumienie, akceptację i uzyskają pomoc w potrzebie.

Psycholog szkolny pomaga uczniom realizować ich cele: radzić sobie ze stresem, ze złością, lękiem; pomaga nauczyć się organizowania czasu tak, aby mogli pogodzić swoje pasje z obowiązkami; uczy rozwiązywania konfliktów, komunikowania swoich potrzeb w relacji z drugim człowiekiem, nawiązywania i utrzymywania przyjaźni; daje bezpieczną przystań – gdzie można porozmawiać o wszystkim.

Współpracując z rodzicami wspólnie poszukuje rozwiązań, możliwych ścieżek diagnozy czynników leżących u podstaw trudności doświadczanych przez dziecko; sposobów na wspieranie uczniów w rozwoju; komunikowania się z dzieckiem i z nauczycielami, wspierania rozwoju kompetencji wychowawczych.

Godziny pracy psychologa obowiązują co drugi tydzień: jeśli w jednym tygodniu psycholog pracuje od rana, w kolejnym jest po południu.

Psycholog szkolny dostępny:

• nr tel.: 236913081
• adres mailowy: falecka@o2.pl

Pozdrawiam serdecznie,

Psycholog szkolny- Daria Falęcka

1. Budować relację.

   Niejednokrotnie rodzice, szczególnie mamy , zastanawiają się, dlaczego to właśnie przy nich dzieci mają największe wybuchy złości, histerii, a czasem agresji. To nic innego jak objaw bezpiecznej relacji. Psychologowie stworzyli pojęcie ,, ufnego przywiązania’’, czyli takiej relacji dorosłego z dziećmi, aby stał się on dla nich ,, bezpieczną bazą’’. Rodzice reagujący na płacz dziecka, poświęcający mu uwagę, ale i obserwujący jego intencję i poznający jego wewnętrzny świat, traktując go jako osobną istotę – z troską i miłością, powodują, że czuje się ono ,, godne miłości i uwagi’’, dorasta w przekonaniu, że może liczyć na innych oraz poprosić o pomoc. W przyszłości wpływa to na większą odporność psychiczną, gdyż ufna relacja dziecka z dorosłym stymuluje rozwój płatów przedczołowych.

2. Spojrzeć na siebie krytycznym okiem.

   Dzieci uczą się w dużej mierze przez przykład, dlatego warto przyglądać się własnym reakcjom na stresujące sytuacje. Czy trzaskamy drzwiami? Podnosimy głos? Jeśli tak, możemy mieć pewność, że podobne działania zaobserwujemy u naszej latorośli. Dodatkowo warto zdać sobie sprawę, że pierwsze próby radzenia sobie z emocjami u dziecka są silnie zależne od emocjonalnych reakcji dorosłego. Dobrze, gdy ten przejmuje emocje dziecka i pomaga mu je załagodzić. To właśnie od reakcji opiekuna, szczególnie na wczesnym etapie życia zależy , jak dalej potoczy się emocjonalny wybuch: czy zostanie opanowany, czy podsycony równie emocjonalną reakcją dorosłego. Nie chodzi tu absolutnie o nieokazywanie emocji. To niemożliwe i grozi niekontrolowanym wybuchem. Jednak świadomi swoich słabości możemy szukać takich rozwiązań, które pokażą naszym dzieciom, jak przeżywać nawet bardzo trudne sytuacje, nie raniąc innych.

3. Reagować w zależności od sytuacji.

   Agresywne zachowania dziecka zdecydowanie wymagają konkretnej reakcji dorosłego. Nie zgadzamy się na bicie, kopanie i gryzienie. Ważne, aby komunikat był krótki, ale stanowczy. Dzieci mocno reagują na bodźce niewerbalne. Powiedzenie słodkim tonem ,,Nie” może zostać zrozumiane opacznie i nie przynieść efektu. W zależności od sytuacji reakcje bywają różne. Nawet porozumienie bez przemocy ( NVC) dopuszcza tak zwane obronne użycie siły. Bo gdy maluch wybiega na ulicę, nie ma czasu na empatyczne rozumienie jego potrzeb i dyskutowanie o słuszności takiego posunięcia. Podobnie , gdy zdenerwowany kopie czy bije inne dziecko lub dorosłego. Zatrzymanie ręki czy nogi to nie przemoc, ale brak zgody na zadawanie bólu innemu człowiekowi, wraz z jasnym komunikatem niezgody na takie zachowanie. Często dyskusja w takim momencie nie jest możliwa, pozostanie zatem nazwanie emocji ( np.,, Jesteś zezłoszczony, bo….lecz nie możesz krzywdzić innej osoby”). Już od najmłodszych lat można z uważnością wykrywać stresory, które powodują trudne emocje u naszego dziecka. Ich odkrycie, poznanie i odpowiednie reagowanie na ich obecność są kluczem do osiągnięcia samoregulacji, pomagającej w dobrym funkcjonowaniu przez całe życie, nie tylko w dzieciństwie.

4. Nazywać emocje.

   Tu znów wracamy do faktu, iż łatwiej nam jest towarzyszyć dzieciom w rozwoju motorycznym i poznawczym niż emocjonalnym. W zabawach nazywamy części ciała, uczymy nazw kolejnych przedmiotów, naśladujemy dźwięki wydawane przez zwierzątka czy uczymy posługiwania się nożem i widelcem. Często zapominamy jednak, jak ważna jest umiejętność nazywania emocji. Dzięki wsparciu dorosłego dziecko uczy się określać, a co za tym idzie – prawidłowo reagować na ogarniające je fale emocji. Bo emocje nie są ani dobre , ani złe. Po prostu są. A nazywanie ich pomaga w dobraniu odpowiedniej strategii rozładowania ich i radzenia sobie w trudnych sytuacjach.

5. Zadbać o aktywność fizyczną.

   Swobodna zabawa i nieskrępowana aktywność fizyczna to narzędzie pomagające w pracy z emocjami. Podobnie jest przecież u dorosłych- aktywność fizyczna pomaga w walce ze stresem i wydziela zbawienne endorfiny. U dzieci do rozładowania emocji przydają się też tak zwane siłowanki : bitwy na poduszki, przepychanki, wspólne harce i tańce itp.

6. Zadbać o siebie.

   Cierpliwość wydajność rodzica mają swoje granice. Bo choć kocha on swoje dziecko na śmierć i życie, to czasem granice wytrzymałości wydają się być niebezpiecznie blisko. Wspieranie dziecka w rozwoju emocjonalnym bywa bardzo wyczerpujące. Dlatego tak ważne jest zadbanie o siebie, co przy okazji jest dobrym przykładem dla dziecka , że o siebie, swój komfort, swoje zdrowie i regenerację należy dbać. Watro czasem znaleźć zmiennika, choćby na chwilę, aby złapać oddech i naładować akumulatory. Dobrze jest mieć swoje strategie na trudne emocje, swoim przykładem pokazać dzieciom, jak sobie z nimi radzić, nie krzywdząc innych.

7. Edukować siebie i najbliższych.

   Dziś tak dużo wiemy już o funkcjonowaniu ludzkiego mózgu i etapach jego rozwoju, że naprawdę nie trzeba iść utartymi ścieżkami poprzednich pokoleń. Nie dajmy się złapać w haczyk ,, grzecznych’’ dzieci, które tresowane różnymi metodami, często przemocowymi , dopasowywały się do oczekiwań dorosłych. Dziś już wiemy, jak budować silną , dobrą i ufną więź. I choć podążanie za potrzebami i fizjologią rozwoju nie zawsze jest łatwą ścieżką, to jednak warto nią podążać, mimo iż zwrot z tej inwestycji może nie nadejść natyczmiast, tu i teraz.

   Zmiana w podejściu do wychowywania dzieci w ostatnich dziesięcioleciach jest bardzo zauważalna. Obecnie rodzice stawiają bardzo mocny nacisk na harmonijny rozwój, zgodny z naturalnym tempem. Teraz wiemy, że dojrzewanie do przeżywania emocji to proces fizjologiczny, wymagający czasu i troski. Choć nie zawsze takie podejście spotyka się ze zrozumieniem otoczenia- warto! Bo dziecko to drugi człowiek, a nie miniatura dorosłego, uczy się, a nauka to proces, w którym warto mieć cierpliwego i wyrozumiałego towarzysza.

---

Psycholog szkolny- Daria Falęcka

Jak mawia stare porzekadło: małe dziecko – mały kłopot, duże dziecko -wie każdy, kto na co dzień zmaga się z trudami wychowania nastolatka. Wiek dorastania sprawia , że ,, strony świata” dzieci i rodziców rozchodzą się w nieznanych kierunkach. Czasami mamy problem, aby znaleźć między sobą nić porozumienia. W ostatnich latach przejawy agresji wśród młodzieży nie tylko przybierają coraz to bardziej drastyczne formy, nie tylko obniża się wiek sprawców, ale sama liczba chuligańskich wybryków. Zmieniło się również miejsce: teraz młodzież nie ogranicza się do różnego rodzaju agresywnych ataków wywołanych na ulicy. Coraz częściej słyszy się o agresji w szkole, zarówno w stosunku do innych uczniów, jak i nauczycieli , a nawet rodziców.

Agresja wśród młodzieży może być wynikiem braku przystosowania się do życia w określonej społeczności . Podłoża agresji należy też doszukiwać się we wcześniejszych doświadczeniach dzieci, tak w życiu rodzinnym, jak i kontaktach z rówieśnikami. Na pewno wpływ na agresywną postawę dzieci ma sposób ich wychowywania przez rodziców. Brak uczucia, szacunku i życzliwości w rodzinie, tolerowanie negatywnego zachowania się dziecka, bądź nadmierne stosowanie kar może być źródłem narastania wewnętrznych napięć wyrażanych później właśnie przez agresję.

Jedną z głównych przyczyn agresywnych postaw upatrujemy w trudnościach w nauce. Różnica między oczekiwaniami pedagogów i rodziców a możliwościami intelektualnymi młodego człowieka powoduje nasilenie obronnej postawy, której wynikiem jest agresja. Wszechobecny kult konsumpcyjnego podejścia do życia, ciągłe dążenie do zaspokajania coraz większych potrzeb materialnych, stawia na podium postawy i osoby silne. Niewłaściwe oddziaływanie środków masowego przekazu ma również dość duże znaczenie. Dzieci i młodzież są bardzo podatne, wręcz chłoną wszelkie wiadomości płynące do nich z telewizji, a nie są wyposażone jeszcze w mechanizm obronny, który potrafiłby przefiltrować otrzymane informacje i wybrać tylko te, które są wartościowe. Innym powszechnie dostępnym dla dzieci źródłem, które przepełnione jest przemocą, to komputer i gry komputerowe. Rodzice, często błędnie, są przekonani, że gry komputerowe rozwijają zdolności dziecka. Wtedy w nagrodę lub z braku czasu dla własnych pociech kupują im bez zastanowienia gry. I faktycznie, trudno się nie zgodzić, że potrafią one uczyć. Niestety jednak, nie rozwijają tylko pozytywnych cech, ale także i negatywne. I choć z pozoru ta rozrywka jest niewinna, bo odbywa się na ekranie komputera, to jednak często angażuje emocjonalnie dziecko w przeżywanie przemocy. Młody człowiek utożsamia się z bohaterami gier, a często są to bohaterowie, żyjący wśród potworów lub czasach wojny, gdzie jedynym wyjściem na przeżycie jest zabijanie. Ci słabsi psychicznie mają później problem z oddzieleniem świata realnego od świata gry; bezkrytycznie przyswajają złe zachowania swojego bohatera. Sposób w jaki młodzi ludzie odnoszą się do siebie, rodziców lub ludzi starszych, z pewnością w dużym stopniu wynika również z telewizyjnych wzorców. Oglądając telewizję uczą się zachowań poprzez obserwację ludzi na ekranie. Oczywiście nie ma pewności, że każde dziecko oglądające przemoc na ekranie będzie naśladować i przenosić swoje doświadczenia z rzeczywistości filmowo- komputerowej do realnej. Jednak znany jest pogląd, iż pozostają one w pamięci dziecka i mogą kiedyś dać o sobie znać. Nie mniejszy wpływ ma grupa rówieśników. Często wystarczy obserwacja kogoś agresywnego, by w nas samych wywołać bardziej agresywne zachowanie.

Prawdopodobieństwo występowania naśladowania jest wyższe, jeżeli bardziej pozytywnie oceniany jest model. W grupach rówieśniczych chłopcy oceniani, jako silni i wytrzymali funkcjonują, jako osobnicy godni podziwu i zazdrości. Podobne zachowania są wśród dziewcząt, postrzeganych, jako atrakcyjne, pewne siebie, chętnie naśladowane. Jeśli któryś z tych modeli staje się sprawcą przemocy np. zabiera przedmiot, popycha kogoś, wygłasza złośliwości, jest bardzo prawdopodobne, że znajdzie naśladowców. Ważnymi czynnikami sprzyjającymi występowaniu agresji są akceptacja ze strony grupy, brak reakcji ze strony dorosłych i pozostawienie aktów przemocy bez kary oraz anonimowości, brak odpowiedzialności z uwagi na fakt , iż działa się w grupie.

W calu zapobiegania i zwalczania agresji wśród dzieci i młodzieży należy dokładnie poznać jej przyczyny i mechanizmy powstawania, stworzyć wspólny front działania obejmujący rodziców, nauczycieli, uczniów i lokalne środowisko. Obserwując narastającą przestępczość nieletnich, chuligaństwa, znieczulenia na cudzą krzywdę uświadamiamy sobie konieczność podjęcia działań profilaktycznych , zapobiegających takim negatywnym zjawiskom społecznym. W związku z tym wzrasta potrzeba większego zainteresowania się dziećmi, które w stosunkach z otoczeniem wykazują cechy niedostosowania społecznego, mają trudności w kontaktach z rówieśnikami, zbyt często zachowują się agresywnie. Wczesna interwencja nauczyciela czy wychowawcy już podczas pierwszych przejawów agresywnego zachowania wobec rówieśników nieumiejących się samodzielnie obronić, może skutecznie ustrzec przed poważniejszymi, bardziej odległymi konsekwencjami wychowawczymi. Dlatego tak istotna jest współpraca rodziców z nauczycielami- wychowawcami. Niejednokrotnie zauważalny brak reakcji ze strony opiekunów na występujące w ich obecności akty agresji, ignorowanie skarg dzieci ( ofiar agresji) wywołują poczucie bezkarności i sprzyjają szerzeniu się agresywności wśród uczniów. Przeciwdziałanie agresji wśród młodzieży jest rzeczywiście bardzo trudne i nie zawsze kończy się sukcesem. Najważniejsze jest by nigdy nie rezygnować z podejmowanych wysiłków. Do najtrudniejszych sytuacji należą zwykle te, gdy dziecko staje się ofiarą przemocy ze strony przeważającej siły kolegi bądź grupy kolegów. Wsparcie rodziny oraz interwencja w postaci rozmowy z nauczycielami, wychowawcami są wówczas niezbędne. Nie można czekać, aż problem sam zniknie. Raczej skomplikuje się i urośnie do rozmiarów trudnych do rozwiązania, nawet dla dorosłych. Najważniejsza jest komunikacja sygnalizowanie problemu i współpraca. Równie mocne wsparcie należy się dziecku, które samo zachowuje się agresywnie wobec innych, zwłaszcza słabszych. Spokojna rozmowa , w której okażemy ciepło i zrozumienie dla jego trudności w radzeniu sobie z przykrymi stanami emocjonalnymi oraz stanowczość w domaganiu się zaprzestania takich zachowań, zapewniają lepszy wpływ wychowawczy niż jakakolwiek kara. Aby skutecznie przezwyciężać agresję należy dostosować do niej odpowiednie środki oddziaływania pedagogicznego. Przeciwdziałając agresji frustracyjnej należy ustalić , które potrzeby uległy blokadzie powodując wystąpienie zachowań agresywnych oraz rozważyć możliwość ich zaspokojenia, np. zmienić metody wychowawcze, jeżeli w skutek otrzymanych kar fizycznych, dziecko zachowuje się agresywnie. W zapobieganiu agresji naśladowczej, istotne znaczenie ma zabezpieczenie dzieci przed szkodliwym wpływem modeli agresywnego zachowania, np. ograniczyć oglądanie filmów ukazujących obrazy agresji. Środkiem zapobiegającym agresji instrumentalnej może być wykazanie jej nieskuteczności lub negatywnych jej konsekwencji. Zapobieganiu tej agresji służy także wytwarzanie właściwych postaw społecznych oraz związanej z nimi hierarchii wartości. W przypadku agresji patologicznej powinno się zapewnić jednostce odpowiednią opiekę lekarską, gdyż samo oddziaływanie wychowawcze nie przynosi wtedy pożądanych rezultatów. Dobra organizacja pracy wychowawczej , skuteczne zapobieganie przejawom wzmożonej agresji u dzieci, właściwe postępowanie z dzieckiem, które można już nazwać agresywnym – wymaga oprócz ogólnej orientacji w problematyce dotyczącej zachowania agresywnego , zrozumienia zasadniczych mechanizmów psychologicznych rządzących dziećmi. Ważne jest, aby na żadnym etapie pojawienia się i rozwoju problemu nie bagatelizować różnych sygnałów, czy to ze strony naszych dzieci, czy ze strony nauczycieli. Każdy problem da się rozwiązać , tylko najpierw trzeba dostrzec jego istnienie.

Psycholog szkolny- Daria Falęcka